Банкроттығы мойындалған,

дәрмесіз борышкерлердің лауазымды тұлғалардың

біріккен жауапкершілігі

Қазіргі уақытта банкротты өндіріп алу тәжірібиесінде Қостанай облысында банкроттық-кәсіпорыннның лауазымды тұлғаларын тарту туралы нормаларын басқарушы (конкурстық) банкротты қолдану үлгілері бар соның ішінде, басшылар, құрылтайшы және бухгалтерлер зиян алып келген соманы өндіріп алуға жауапты жолмен дәрмесіз борышкерлердің кредиторлардың алдында жауапты.          

Осы норма Қазақстан Республикасының  2014 жылдың 7 науырыздағы  № 176-V «Банкроттық және ақтап шығару туралы»  жаңа Заңында регламенттелген, 2014 жылдың 26 наурызында заң күшіне енген.

ҚР Азаматтық кодексінде біріккен жауапкершілікке жауапты болып айқындалған толық көлемде кредиторлардың талабын қанағаттандыруға мүмкін емес немесе егер негізгі борышкер бас тартқан жағдайда зәбірленуші алдында қосымша борышкер болып есептеледі.   

Осы баптың кейбір ережелернде бұзушылық үшін Заңында 11 бабының 5 тармақшасына сәйкес:

- борышкердің міндеті банкроттығы мойындалған туралыны  борышкер білсе немесе төлеуге қабілетсіз туралыны білу қажет болса сотқа алты ай ішінде өтініш жасайды,  

- борышкердің банк шоты, ақшасы, мүлігі, қаржы-шаруашылық қызметі туралы ақпаратты әкімшілікке және сотқа ұсынады,

- банкротты басқарушыға құрылтай құжаттарын, мөр, мөртаңбаны беру,

-уақытша басқарушыға құжаттарды оқуға кіруге қамтамасыз ету,

Барлық кредиторлардың талабын қанағаттандыру үшін борышкер-заңды тұлғаның мүлігі жетпеген жағдайда ортақ біріккен жауапкершілікті артады.

Сонымен ҚР «банкроттық және ақтап шығару туралы» Заңының 6 бабына сәйкес жалған банкроттық және лауазымды тұлға жаман ниеттілігі үшін және құрылтайшылар жауапкершілік артатыны қарастырылған. 

Осындай қалыпта, біріккен жауапкершілікке мүмкіндігі ҚР «банкроттық және ақтап шығару туралы» заңына сәйкес қажетті алдымен дәрменсіз борышкер кредитормен, жеке меншік мүлігінің бөлігін, дәрменсіз борышкерге жақындағанын сезінгенде, арнайы оның активтерін шығарады, алдағы уақытта өндіріп алуға өтініштен құтылады.    

Сонымен қатар,бір кредитордың бастамашылығымен немесе жеке бастамашылық бойынша жалған банкроттық және жаман ниеттілік жолмен көп көлемде,  пайданы уақытша алу үшін көп көлемде заңды тұлғалар арнайы жасайды. 

 Лауазымды тұлғаның жеке мүлігін өндіріп алу өтінішіне, біріккен жауапкершілікті артады,  ҚР «банкротты және ақтап шығару» заңының 6 және 11 баптары бойынша, банкротты (конкурстық) шеңберінде өндіру  шеңберінде емес ҚР «өндіруді атқару туралы» заңына сәйкес мәжбүрлеу тәртібінде, сотқа сәйкес өтініш талап жолымен жүзеге асырылады.